Πολλές φορές αναρωτιόμαστε αν τα παιδιά μας αναπτύσσονται νευρολογικά σωστά, αν
παρουσιάζουν οποιαδήποτε καθυστέρηση στην ψυχοκοινωνική/κινητική τους ανάπτυξη. Όταν
αναφερόμαστε στην ψυχοκινητική ανάπτυξή των παιδιών εννοούμε: την αδρή κινητικότητα (τις
κινήσεις της κεφαλής, κορμού, χεριών, ποδιών), την λεπτή κινητικότητα (κυρίως αυτή αφορά την
κινητικότητα των ακρών δακτύλων), την ακοή, την ομιλία και την κοινωνικότητα / αντίληψη (την
σχέση τους με το περιβάλλον).
Υπάρχουν πολλοί πίνακές, ερωτηματολόγια, καμπύλες, διαγράμματα για τον έλεγχο της ανάπτυξης
των παιδιών. Θα γίνει μια προσπάθεια να αναφερθούν τα βασικότερα ορόσημα( milestones) κάθε
μήνα ως την ηλικία των 5 ετών.
Νεογέννητο
• Αδρή κινητικότητα : κινεί χεριά-πόδια ζωηρά/ τα ποδαράκια είναι μαζεμένα προς την
κοιλιά, στιγμιαία σηκώνει το κεφάλι όταν βρίσκεται ανάσκελα.
• Λεπτή κινητικότητα : τα χεράκια είναι κλειστά σε γροθιές.
• Ακοή- ομιλία : σε έντονο θόρυβο ξαφνιάζεται, τινάζεται, ανοιγοκλείνει τα μάτια/ κλαίει
αλλά βγάζει και άλλους ήχους (π.χ. ευχαρίστησης)
• Κοινωνικότητα : σταματάει να κλαίει όταν το παίρνουν αγκαλιά/ αναγνωρίζει τη μητέρα/
χαμογελά αυθόρμητά.
Βρέφος 2 μηνών
• Αδρή κινητικότητα :σηκώνει το κεφάλι στις 45ο όταν βρίσκεται ανάσκελα
• Λεπτή κινητικότητα: στιγμιαία ανοίγει τις γροθιές του, συγκρατεί κουδουνίστρα που έχουν
τοποθετήσει στο χέρι του.
• Ακοή – ομιλία: παράγει ήχους, φωνάζει αααα/οοοο
• Κοινωνικότητα : χαμογελά σε πρόσωπο που του μιλάει (κοινωνικό χαμόγελο).
Βρέφος 3 μηνών
• Αδρή κινητικότητα : όταν βρίσκεται ανάσκελά σηκώνει το κεφάλι στις 45-90o/ στηρίζει το
βάρος του στους αγκώνες, αρχίζει να ρολάρει, όταν το σηκώνουμε σε καθιστή θέση
καθυστέρει μονό λίγο του κεφάλι του.
• Λεπτή κινητικότητα : ανοίγουν οι μπουνίτσες, τα χεριά είναι ανοικτά και μπορεί να κρατάει
για λίγο την κουδουνίστρα όταν αυτή τοποθετηθεί στο χέρι του/ θέλει να πιάσει αντικείμενο
που βλέπει.
• Ακοή – ομιλία: παρακολουθεί αντικείμενο μέχρι τις 180o/ γυρίζει το κεφάλι προς την πηγή
του θορύβου/ γελάει, ησυχάζει ή χαμογελάει με την φωνή οικείου προσώπου/ παράγει
ήχους για να εκφράσει πόνο ή πείνα.
• Κοινωνικότητα: αναγνωρίζει τους γονείς και εκφράζει χαρά όταν δει το φαγητό του,
απολαμβάνει το μπάνιο και γενικά τη φροντίδα.
Βρέφος 4 μηνών
• Αδρή κινητικότητα: στηρίζει το κεφάλι, ανέχεται λίγο από το βάρος του στα πόδια/
ρολάρει/ σηκώνει το κεφάλι στις 90ο
/ στηρίζεται στα αντιβράχια/ αγκώνες.
• Λεπτή κινητικότητα: μπορεί να συλλαμβάνει και να συγκρατεί με την θελήση του
αντικείμενο/ φέρει τα χεριά του στην μέση γραμμή.
• Ακοή-ομιλία: γυρίζει το κεφάλι του στην φωνή/ αρχίζει να μιμείται ήχους/ παράγει ήχους
ευχαρίστησης/ γελάει δυνατά
• Κοινωνικότητα: αναγνωρίζει πλέον καλά τα χέρια του/ χαμογελά στο είδωλό του στον
καθρέπτη.
Βρέφος 6 μηνών
• Αδρή κινητικότητα: κάθεται με υποστήριξη/ γυρίζει από μπρούμητα ανάσκελα/
όταν βρίσκεται μπρούμητα, στηρίζεται στις παλάμες με τεντωμένους τους αγκώνες/ όταν βρίσκεται
ανάσκελα σηκώνει και πιάνει τα πόδια του.
• Λεπτή κινητικότητα: συλλαμβάνει αντικείμενα με τις παλάμες του / τα μεταφέρει από το
ένα χέρι στο άλλο , πετάει τον ένα κύβο όταν του προσφέρθει δεύτερός.
• Ακοή -ομιλία: μιμείται ήχους/ λέει μαμά/ μπαμπά χωρίς να το εννοεί/ εντοπίσει την πηγή
του ήχου/ κάνει μονή ή διπλή συλλαβή.
• Κοινωνικότητα : παρακολουθεί αντικείμενο που έπεσε στο πάτωμα/ γελάει όταν άλλο
άτομο κρύβεται και επανεμφανίζεται/ γελάει με το είδωλο του στον καθρέπτη.
Βρέφος 9 μηνών
• Αδρή κινητικότητα : προσπαθεί και καταφέρνει να ορθοστατήσει/ παραμένει ορθιο με
υποστήριξη/ κάθεται σταθερά και παίζει για 10-15 λεπτά/ έρπει (μπουσουλάει ή κυλάει)
όταν βρίσκεται μπρούμητα.
• Λεπτή κινητικότητα: συλλαμβάνει με αντίχειρα και δείκτη/ παρατηρεί προσεκτικά τα
πάντα/ πετάει αντικείμενα και ψάχνει για το αντικείμενο που είχε ρίξει/ μπορεί να κρατήσει
2 κύβους και να τους χτυπήσει μεταξύ τους.
• Ακοή- ομιλία: αναγνωρίζει το όνομά του/ καταλαβαίνει το ΄’όχι΄/ φωνάζει για να τραβήξει
την προσοχή/ ενώνει συλλαβές/ μιλάει μόνο του ακατανόητα (βαβίζει).
• Κοινωνικότητα : κάνει παλαμάκια/ χαιρετάει κουνώντας τα χεριά του/ παίζει κου-κου-τσα,
αναγνωρίζει ξένους και προσκολλάτε σε οικεία πρόσωπα.
Βρέφος 12 μηνών
• Αδρή κινητικότητα: πιάνεται από έπιπλο και σηκώνεται όρθιο. Περπατά με πλάγια βήματα
στηριζόμενο σε έπιπλά και ξανακάθεται στο πάτωμα/ στέκεται όρθιο και προσπαθεί να
περπατήσει.
• Λεπτή κινητικότητα: αρχίζει να μουτζουρώνει/ συλλαμβάνει αντικείμενο μεταξύ του
αντίχειρα και της άκρης του δείκτη/ πετάει συνεχώς αντικείμενα και τα ψάχνει με το
βλέμμα του/ βάζει και βγάζει κύβους ή μικρά αντικείμενα από κουτί.
• Ακοή -ομιλία: λέει 1-2 λέξεις με νόημα, π.χ. μαμά, γιαγιά/ κατανοεί απλές εντολές/ δείχνει
με τον δείκτη αυτό που θέλει/ γυρίζει όταν ακούει το όνομά του.
• Κοινωνικότητα: πίνει νερό από ποτήρι σωστά/ παίζει με μια μπάλα/ φέρνει το κουτάλι στο
στόμα, κάνει αντίο και στέλνει φιλί όταν του ζητηθεί.
Βρέφος 18 μηνών
• Αδρή κινητικότητα: περπατάει με καλή ισορροπία/ ανεβαίνει σκάλα στηριζόμενο στις
χειρολαβές/ σκαρφαλώνει και κάθεται σε καρέκλα/ αρχίζει να τρέχει/ πετάει μπάλα.
• Λεπτή κινητικότητα: κρατάει μολύβι και μουτζουρώνει/ χτίζει πύργο με 3 κύβους/ τρώει
αποτελεσματικά με το κουτάλι
• Ακοή- ομιλία: χρησιμοποιεί τουλάχιστον 5 λέξεις/ δείχνει 3 μέρη του σώματός του
• Κοινωνικότητα: μπορεί να εκτελέσει διπλές εντολές (π.χ.παρε και δώσε τον κύβο στην
μητέρα σου)/ παίζει συμβολικό παιχνίδι( π.χ. κάνει ότι μαγειρεύει, κοιμίζει την κούκλα του)/
βγάζει τα ρούχα του/ πλένει τα δόντια του με βοήθεια.
Νήπιο 2 ετών
• Αδρή κινητικότητα : χοροπηδάει/ πετάει την μπάλα πάνω από το κεφάλι του/ ανεβαίνει και
κατεβαίνει σκαλιά/ τρέχει με άνεση
• Λεπτή κινητικότητα : κάνει πύργο με 6 κύβους/ γυρίζει τις σελίδες του βιβλίου μια μια/
συλλαμβάνει το μολύβι με τριποδική λαβή/ αντιγράφει καθετή γραμμή
• Ακοή-ομιλία: συνδυάζει 2 λέξεις/ κάνει προτάσεις (χρησιμοποιεί ρήματα)/ δείχνει 6 μέρη
του σώματός του/ μιμείται φωνές ζώων/ λέει όχι.
• Κοινωνικότητα: πλένει τα χέρια του/ αρχίζει να βάζει τα ρούχα του/ μένει στεγνό την
ημέρα/ παίζει παράλληλα με συνομήλικά παιδιά.
Νήπιο 3 ετών
• Αδρή κινητικότητα : μπορεί και στέκεται στο ένα πόδι στιγμιαία/ κάνει ποδήλατο με 3
ρόδες.
• Λεπτή κινητικότητα: αντιγράφει κύκλο/ τρώει με κουτάλι και πιρούνι μόνο του/ κάνει πύργο
με 10 κύβους.
• Ακοή – ομιλία: λέει το όνομα ενός χρώματος/μιλάει ελευθερά και κατανοητά/ κάνει
συνέχεια ερωτήσεις/ χρησιμοποιεί 300 λέξεις/ κάνει προτάσεις με 3-4 λέξεις.
• Κοινωνικότητα: διατηρείται στεγνό την νύκτα/ βάζει την μπλούζα του/ λέει το όνομα του
φίλου του.
Παιδί 4 ετών
• Αδρή κινητικότητα : ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες τρέχοντας/ χοροπηδάει/ κάνει άνετα
ποδήλατο με 3 ροδές.
• Λεπτή κινητικότητα : αντιγράφει σταυρό και τετράγωνο/ ζωγραφίζει άνθρωπό με 2-4 μέλη/
μπορεί να διαλέξει την μακρύτερη γραμμή/ ώριμή σύλληψη μολυβιού.
• Ακοή- ομιλία: κατανοεί χρονικές έννοιες (παρόν, παρελθόν, μέλλον)/ διηγείται ιστορίες/
λέει τραγουδάκια/ κατανοητός λόγος/ καταλαβαίνει 5000 λέξεις/ ταξινομεί αντικείμενα ανα
κατηγορία.
• Κοινωνικότητα: ντύνεται και ξεντύνεται μονό του/ πλένει μόνο του τα δόντια του/ παίζει
επιτραπέζια παιχνίδια/ περιμένει την σειρά του/ μοιράζεται παιχνίδια.
Παιδί 5 ετών
• Αδρή κινητικότητα : τρέχει αλλάζοντας κατεύθυνση/ περπατάει σε ευθεία γραμμή με
πτέρνα – δάκτυλά/ χοροπηδάει.
• Λεπτή κινητικότητα: αντιγράφει τετράγωνο/ ζωγραφίζει άνθρωπό με 6 μέρη/ κόβει σωστά
με το ψαλίδι/ αναγνωρίζει περισσότερα από 5 χρώματα.
• Ακοή- ομιλία: γνωρίζει αντίθετες έννοιες/ διηγείται μεγάλες ιστορίες/ κατανοεί αφηρημένες
εννοιές.
• Κοινωνικότητα: μπορεί να κάνει μπάνιο μόνο του/ παίζει πολύπλοκο φανταστικό παιχνίδι/
ακολουθεί κανόνες/ διαλέγει τους φίλους του/, προστατευτικό προς τα μικρότερα παιδιά.
Βεβαίως οτιδήποτε προβληματίζει την οικογένεια ή τους φροντιστές του παιδιού στην ανάπτυξη
του, χρήσιμο θα ήταν να το συζητούν με τον γιατρό τους. Πάντοτε λαμβάνουμε υπόψιν ότι κάθε
άνθρωπός είναι μοναδικός κα ιδιαίτερος. Σε κάποια παιδιά, τα αναπτυξιακά ορόσημα μπορεί να
καθυστερήσουν ή να εμφανιστούν νωρίτερα. Το σημαντικότερο όλων όμως, είναι οτι εάν κάποιο
παιδί ξαφνικά χάσει μια ικανότητα/ δυνατότητα που είχε κατακτήσει μέχρι τότε, πρέπει να μας
προβληματίσει άμεσα
