Ιστορία των Εμβολιασμών
Εάν μπορούσαμε να ρωτήσουμε τους παππούδες και τους προ παππούδες
μας ,θα τους φαινόταν απίστευτό ότι στο μέλλον θα είχαμε την δυνατότητα να
προστατεύσουμε τα παιδιά μας από πολλές σοβαρές μολυσματικές ασθένειες
της παιδικής ηλικίας με τον εμβολιασμό.
Άλλωστε, υπήρξε μια εποχή που η διφθερίτιδα ήταν μια από τις πιο τρομακτικές
παιδικές ασθένειες, καθώς χάνονταν περισσότερες από 10.000 ζωές ετησίως
στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1920.
Στις δεκαετίες του 1940 και του 1950, η πολιομυελίτιδα παρέλυσε και σκότωσε
χιλιάδες παιδιά .
Κάποια στιγμή, νοσούσαν σχεδόν μισό εκατομμύριο παιδιά στις ΗΠΑ κάθε
χρόνο από την ιλαρά . Ουσιαστικά όλοι ήλθαν σε επαφή κάποια στιγμή κατά
την παιδική τους ηλικία με την ιλαρά. Βεβαίως μερικές φορές προκαλούσε
σοβαρές επιπλοκές όπως πνευμονία και εγκεφαλίτιδα. Ευτυχώς οι καιροί
άλλαξαν.
Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά είναι προστατευμένα και οι γονείς έχουν πολύ
λιγότερο άγχος και ανησυχία για τις λοιμώξεις τις παιδικής ηλικίας . Ωστόσο, τα
εμβόλια είναι μια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη.
Μόλις πριν από 200 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Eduard Jenner
παρατήρησε ότι ορισμένοι κτηνοτρόφοι φαινόταν προστατευμένοι από την
ευλογιά, αν είχαν ήδη μολυνθεί από τον πολύ λιγότερο επικίνδυνο ιό που
προκαλούσε την ευλογιά των αγελάδων. Το 1796, ο Jenner διεξήγαγε ένα
πείραμα, ξύνοντας το χέρι ενός 8χρονου αγοριού που ονομαζόταν Τζέιμς Φιπς
χρησιμοποιώντας υλικό από μια πληγή ευλογιάς σε μια από αυτές τις
κτηνοτροφικές μονάδες. Στη συνέχεια επανέλαβε το ίδιο πείραμα, αλλά αυτή τη
φορά μόλυνε με τον ιό της ευλογιάς το ίδιο παιδί. Έλπιζε ότι αυτή η διαδικασία
θα προστατεύσει το παιδί ενάντια της θανατηφόρου λοίμωξης της
ευλογιάς . Και πραγματικά το παιδί δεν νόσησε .
Το πείραμα του Jenner ξεκίνησε την εποχή του εμβολιασμού.
Η επόμενη σημαντική πρόοδος συνέβη σχεδόν 100 χρόνια αργότερα, όταν ο
Louis Pasteur, MD, έδειξε ότι μια ασθένεια θα μπορούσε να προληφθεί
μολύνοντας τους ανθρώπους με εξασθενημένα μικρόβια. Το 1885, οDr Pasteur
χρησιμοποίησε ένα εμβόλιο για την επιτυχή πρόληψη της λύσσας σε ένα αγόρι
που ονομαζόταν Joseph Myster που είχε δαγκωθεί από λυσσασμένο σκυλί.
Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, σημειώθηκε τακτική πρόοδος στους
εμβολιασμούς. Ο Jonas Salk, MD, και ο Albert Sabin, MD, έκαναν τις πιο γνωστές
ίσως εξελίξεις – ανέπτυξαν το αδρανοποιημένο εμβόλιο πολιομυελίτιδας και το
ζωντανό εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας, αντίστοιχα. Οι ανακαλύψεις τους
έχουν σώσει αμέτρητα παιδιά σε όλο τον κόσμο από την πολιομυελίτιδα, μια
ασθένεια που συχνά αφήνει τους νέους να εξαρτώνται από αναπηρικά
καροτσάκια ή πατερίτσες για μια ζωή.
Σήμερα, οι εμβολιασμοί είναι μια από τις πιο επιτυχημένες ιστορίες της
σύγχρονης ιατρικής.
Η ευλογιά κηρύχθηκε εξ αλειφθείσα από τον κόσμο το 1977.
Η πολιομυελίτιδα εξαλείφθηκε επίσημα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το
υπόλοιπο δυτικό ημισφαίριο το 1991. Ενώ υπήρχαν 12.230 θάνατοι από
διφθερίτιδα στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1921 (πολύ πριν από τη διαθεσιμότητα
ενός εμβολίου), αναφέρθηκε μόνο 1 περίπτωση διφθερίτιδας το 1998.
Ο κατάλογος των σοβαρών ασθενειών που έχουν εκριζωθεί ή των οποίων ο
αριθμός έχει μειωθεί δραματικά από τους εμβολιασμούς, συνεχίζει να
αυξάνεται—από την παρωτίδα στην ιλαρά έως την ερυθρά στον τέτανο.
Γιατί να εμβολιάστε το παιδί σας?
Οι εμβολιασμοί βοηθούν τα παιδιά να παραμείνουν υγιή. Τα εμβόλια είναι
ασφαλή, αποτελεσματικά και σώζουν ζωές.
Ωστόσο, οι γονείς μπορεί να εξακολουθούν να έχουν ερωτήσεις σχετικά με το
γιατί χρειάζονται εμβόλια. Κάποιοι μπορεί να ανησυχούν για την ασφάλεια των
εμβολίων επειδή δεν έχουν πληροφορηθεί σωστά. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να
απευθυνθείτε σε μια αξιόπιστη πηγή, συμπεριλαμβανομένου και του γιατρού
του παιδιού σας, για πληροφορίες. Διαβάστε παρακάτω για απαντήσεις σε
μερικές κοινές ερωτήσεις που έχουν οι γονείς σχετικά με τα εμβόλια.
1. Γιατί εξακολουθούν να χρειάζονται εμβόλια εάν οι ασθένειες δεν
είναι πλέον τόσο συχνές;
Πολλές ασθένειες δεν είναι τόσο συχνές όσο ήταν κάποτε, λόγω των
εμβολίων. Ωστόσο, τα βακτήρια και οι ιοί που προκαλούν αυτές τις ασθένειες
εξακολουθούν να υπάρχουν και μπορούν ακόμα να αρρωστήσουν πολύ τα
παιδιά.
Για παράδειγμα, πριν αναπτυχθεί το εμβόλιο του αιμόφίλου (Hib) στη δεκαετία
του 1980, υπήρχαν περίπου 20.000 περιπτώσεις νόσησης από αιμόφίλο στις
Ηνωμένες Πολιτείες ετησίως. Σήμερα υπάρχουν λιγότερα από 100 κρούσματα
το χρόνο. Ωστόσο, τα βακτήρια που προκαλούν τη νόσο Hib εξακολουθούν να
υπάρχουν. Γι’ αυτό τα παιδιά χρειάζονται ακόμα το εμβόλιο για να
προστατευτούν.
Στις αναπτυγμένες χώρες τα εμβόλια προστατεύουν τα παιδιά από πολλές
ασθένειες. Ωστόσο, σε πολλά μέρη του κόσμου οι ασθένειες που μπορούν να
προληφθούν με εμβόλια εξακολουθούν να είναι κοινές. Παραδείγματος χάρη
συνεχίζει να υπάρχει επιδημία πολιομυελίτιδας στο Αφγανιστάν και στο
Πακιστάν. Πρόσφατά εμφανίστηκε επιδημία ιλαράς στις νήσους Σαμόα και στο
Αφγανιστάν. Επειδή οι ασθένειες μπορεί να μεταφερθούν από ανθρώπους που
ταξιδεύουν στο εξωτερικό ή από άτομα που επισκέπτονται περιοχές με
τρέχουσες εστίες νόσων, είναι σημαντικό το παιδί σας να είναι εμβολιασμένο.
2. Η ανεμοβλογιά δεν είναι μια θανατηφόρα ασθένεια, οπότε γιατί
χρειάζεται το εμβόλιο;
Η ανεμοβλογιά είναι συνήθως ήπια. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές
επιπλοκές. Πράγματι, πριν δοθεί άδεια στο εμβόλιο το 1995, υπήρχαν περίπου 4
εκατομμύρια περιπτώσεις, 11.000 νοσηλεία και 100 θάνατοι κάθε χρόνο από
ανεμοβλογιά.
Η ανεμοβλογιά είναι επίσης πολύ μεταδοτική. Τα περισσότερα παιδιά
αισθάνονται καταπονημένα για μια εβδομάδα ή περισσότερο και απέχουν από
το σχολείο όταν μολυνθούν. Λόγω του εμβολίου ο αριθμός των περιπτώσεων
ανεμοβλογιάς και των επιπλοκών της, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων,
έχει μειωθεί τόσο δραματικά.
3.Χρειάζεται το μωρό μου ανοσοποίηση εάν το θηλάζω;
Ναι. Ενώ ο θηλασμός παρέχει κάποια προστασία έναντι πολλών ασθενειών (και
είναι η καλύτερη διατροφή για το μωρό σας), δεν είναι υποκατάστατο των
εμβολίων. Στην πραγματικότητα, ο θηλασμός και τα εμβόλια συνεργάζονται
καλά.
Μελέτες δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν ανταποκρίνονται καλύτερα στα
εμβόλια και λαμβάνουν καλύτερη προστασία, από αυτά από τα μωρά που δεν
θηλάζουν. Και ο θηλασμός κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τους εμβολιασμούς
μπορεί να βοηθήσει να ηρεμήσουν τα μωρά που αναστατώνονται από την
ένεση.
4. Έχουν αποτελεσματικότητα τα εμβόλια; Φαίνεται ότι τα πολλά άτομα
που παθαίνουν κάποιες από αυτές τις ασθένειες έχουν εμβολιαστεί.
Ναι. Τα εμβόλια λειτουργούν πολύ καλά. Εκατομμύρια παιδιά έχουν
προστατευτεί από σοβαρές ασθένειες επειδή είχαν εμβολιαστεί. Τα
περισσότερα παιδικά εμβόλια είναι 90% έως 99% αποτελεσματικά στην
πρόληψη ασθενειών. Τα παιδιά που δεν είναι εμβολιασμένα έχουν πολύ
περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν αν εκτεθούν σε αυτήν. Και αν ένα
εμβολιασμένο παιδί πάθει την ασθένεια, τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο
ήπια με λιγότερες επιπλοκές από ό,τι σε ένα παιδί που δεν έχει εμβολιαστεί.
5. Πότε πρέπει να εμβολιαστεί το παιδί μου;
Τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν τις περισσότερες δόσεις των εμβολίων κατά τα
πρώτα 2 χρόνια μετά τη γέννησή τους. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλές από αυτές
τις ασθένειες είναι οι πιο σοβαρές στα μικρότερα παιδιά. Επιπλέον τα παιδιά
κάτω των 2 ετών έχουν πιο ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα , συνεπώς
χρειάζονται περισσότερες δόσεις των εμβολίων για να μπορέσουν να παράγουν
αποτελεσματικά αντισώματα.
Το πρώτό εμβόλιο γίνεται σε ηλικία 2 μηνών , εκτός εάν υπάρχουν
συγκεκριμένες ενδείξεις για εμβολιασμό κατά την γέννηση . Ακολουθούν οι
περισσότεροι εμβολιασμοί έως την ηλικία των 2 ετών. Επαναληπτικές δόσεις
γίνονται πριν ξεκινήσουν τα παιδιά σχολείο. Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι
έφηβοι χρειάζονται εμβόλια για να συνεχίσουν να τα προστατεύουν κατά τη
διάρκεια της εφηβείας και της πρώιμης ενηλικίωσης.
(Οι γονείς και οι κηδεμόνες χρειάζονται επίσης εμβόλια ώστε να μπορούν να
αποτρέψουν τη μεταφορά λοιμώξεων στο σπίτι στα παιδιά τους και να
διατηρηθούν υγιείς για να μπορούν να φροντίζουν τα παιδιά τους!)
Τα παιδιά που δεν είναι ανοσοποιημένα ή που καθυστερούν τον εμβολιασμό
τους κινδυνεύουν να νοσήσουν από πολλές από αυτές τις ασθένειες. Μπορούν
επίσης να μεταδώσουν αυτές τις ασθένειες σε άλλους που δεν έχουν ακόμη
ανοσοποιηθεί. Ρωτήστε τον γιατρό του παιδιού σας εάν το παιδί σας είναι
πλήρως εμβολιασμένο για την ηλικία του. Παρακολουθήστε τα εμβόλια που
λαμβάνει κάθε παιδί και φέρτε αυτές τις πληροφορίες σε κάθε επίσκεψη σε
γιατρό.
6. Ποιες παρενέργειες θα έχει το παιδί μου μετά το εμβόλιο; Είναι
σοβαρές;
Μπορεί να υπάρχουν ήπιες παρενέργειες, όπως πρήξιμο, ερυθρότητα και
ευαισθησία στο σημείο που έγινε το εμβόλιο, αλλά δεν διαρκούν πολύ. Το παιδί
σας μπορεί επίσης να έχει ελαφρύ πυρετό και να είναι ανήσυχό για λίγο αμέσως
μετά. Είναι σπάνιο οι ανεπιθύμητες ενέργειες να είναι σοβαρές. Ωστόσο,
καλέστε αμέσως τον γιατρό του παιδιού σας εάν έχετε οποιασδήποτε απορία
μετά τη χορήγηση των εμβολίων.
7. Δεν πρέπει να εμβολιαστούν κάποια παιδιά;
Υπάρχουν παιδιά με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας που χρειάζεται να
αποφύγουν κάποια εμβόλια ή να τα κάνουν αργότερα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά με καρκίνο , αυτά που λαμβάνουν
από του στόματος ή ενέσιμα στεροειδή για παθήσεις των πνευμόνων ή των
νεφρών ή όσοι έχουν προβλήματα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν
πρέπει να κάνουν εμβόλια που παρασκευάζονται με ζωντανούς ιούς.
Για την προστασία αυτών των παιδιών είναι πολύ σημαντικό να εμβολιαστεί το
περιβάλλον τους.
Από την άλλη πλευρά, ένα παιδί με μια ήπια αδιαθεσία όπως χαμηλό πυρετό
θ<38 oC ), ωτίτιδα , βήχα, καταρροή ή ήπια διάρροια μπορεί να ανοσοποιηθεί με
ασφάλεια.
8. Το εμβόλιο MMR προκαλεί αυτισμό;
Όχι!
Το εμβόλιο MMR δεν προκαλεί διαταραχή του φάσματος του αυτισμού
(ΔΑΦ). Πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν γίνει για την αντιμετώπιση αυτού του
ζητήματος.
Μπορεί να υπάρχει σύγχυση επειδή τα παιδιά με διάχυτές αναπτυξιακές
διαταραχές διαγιγνώσκονται συχνά μεταξύ 18 και 30 μηνών – περίπου την ίδια
στιγμή που χορηγείται το εμβόλιο MMR. Αυτό έχει οδηγήσει ορισμένους
ανθρώπους να υποθέσουν ότι το εμβόλιο είναι η αιτία. Όλο και περισσότερα
στοιχεία δείχνουν ότι παρόλο που τα συμπτώματα του αυτισμού μπορεί να μην
είναι ορατά μέχρι το δεύτερο έτος ή ακόμη και αργότερα, ο αυτισμός ξεκινά
πριν γεννηθεί ένα μωρό.
Παραθέτω χρήσιμο σύνδεσμό(link) της UNICEF με την απορία εάν το mmr
προκαλεί αυτισμό: https://www.unicef.org/montenegro/en/stories/mmrvaccine-does-not-cause-autism.
Όλα ξεκίνησαν από έναν Άγγλο γαστρεντερολόγο, τον Wakefield, ο οποίος
ισχυρίστηκε σε έρευνα που έκανε την δεκαετία του 1990 σε 12 παιδιά , ότι
υπαίτιος για τον αυτισμό ήταν ο εμβολιασμός τους με MMR. O ισχυρισμός
αυτός στην συνέχεια καταρρίφθηκε από πολλαπλές επιστημονικές μελέτες σε
πληθώρα παιδιών. Τελικώς αποδείχθηκε ότι ο συγκεκριμένος
γαστρεντερολόγος είχε οικονομικό όφελος από την παρουσίαση της
συγκεκριμένης μελέτης.
9. Προκαλούν τα εμβόλια σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου;
Όχι!
Τα μωρά κάνουν πολλά από τα πρώτα τους εμβόλια μεταξύ 2 και 4 μηνών. Αυτή
είναι επίσης η ηλικία αιχμής για το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου
( SIDS ) , γι’ αυτό μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μπορεί να
σχετίζονται. Ωστόσο, προσεκτικές επιστημονικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει
ότι οι εμβολιασμοί όχι μόνο δεν προκαλούν SIDS αλλά μπορεί να βοηθήσουν
στην πρόληψη του.
10. Πως γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή?
Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων βρίσκονται υπό συνεχή μελέτη.
Επειδή τα εμβόλια έχουν σχεδιαστεί για να χορηγούνται τακτικά κατά τη
διάρκεια επισκέψεων σε υγιή παιδιά, πρέπει να είναι ασφαλή.
Οι δοκιμές ασφαλείας ξεκινούν μόλις αποφασιστεί το ενδεχόμενο ενός νέου
εμβολίου, συνεχίζονται μέχρι να εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και
Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) και παρακολουθείται επ’ αόριστόν μετά την
αδειοδότηση του. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC)
συνεργάζονται και επικοινωνούν συχνά για να κάνουν συστάσεις για χρήση
εμβολίου.
11.Τι είναι το thimerosal και αυτό προκαλεί νευρολογικά προβλήματα;
Στη δεκαετία του 1930 ένα συντηρητικό που ονομάζεται thimerosal
προστέθηκε σε κάποια εμβόλια για την πρόληψη της μόλυνσης των
εμβολίων. Το Thimerosal περιέχει πολύ μικρές ποσότητες υδραργύρου, αλλά
είναι σε διαφορετική μορφή από τον δυνητικά επιβλαβή υδράργυρο στον οποίο
είμαστε όλοι εκτεθειμένοι στο περιβάλλον.
Ακόμη και μετά από πολλές μελέτες, ο τύπος του υδραργύρου στο thimerosal
δεν έχει αποδειχθεί ποτέ ότι προκαλεί προβλήματα υγείας εκτός από σπάνιες
αλλεργικές αντιδράσεις σε μερικούς ανθρώπους. Το Thimerosal δεν προκαλεί
νευρολογικά προβλήματα. Από το 2001 όλα τα εμβόλια για βρέφη είτε δεν
περιέχουν θιμεροσάλη είτε περιέχουν μόνο ίχνη του συντηρητικού. Πολλά είναι
διαθέσιμα σε μορφές μιας δόσης, χωρίς συντηρητικά.
12. Είναι ασφαλές να δίνονται περισσότερα από ένα εμβόλια τη φορά;
Ναι!
Το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού σας είναι σε θέση να
χειρίζεται πολλαπλά εμβόλια ταυτόχρονα.
Η πολυετής εμπειρία και η προσεκτική έρευνα έχουν δείξει ότι τα συνηθισμένα
παιδικά εμβόλια μπορούν να χορηγηθούν μαζί με ασφάλεια και
αποτελεσματικότητα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν αυξάνονται όταν τα
εμβόλια χορηγούνται ταυτόχρονα.
